Plankje Ongeregeld

EetlezenSchoons van eigen plank

Nog een fan van lezen en eten tegelijk:

Eetlezen
Remco Campert
Uitgeverij De Bezige Bij, 1987

'EETLEZEN

Eten behoort tot de prettigste dingen in de wereld. In dit deel van de aardbol wordt het dan ook veel en regelmatig gedaan. Men kan in huis eten of in speciaal daarvoor ingerichte ruimten buitenshuis, zogenaamde restaurants. Eten kan men alleen doen of in gezelschap.
Een ander zeer prettig ding is het lezen van woorden. Dit doet men alleen. Woorden kan me bijna overal lezen, behalve misschien in een van licht verstoken grot of boven op een duintop bij windkracht 10.
Maar het mooiste is voor mij de combinatie van beide genietingen. Lezen terwijl je eet of eten terwijl je leest - hier kan weinig tegenop. Jammer genoeg wordt het eetlezen in gezelschap in het algemeen niet gewaardeerd. Door de meeste mensen wordt het als 'ongezellig' ervaren.
'Doe nou even gezellig en leg die krant weg.' Hoe vaak heb ik dat niet moeten horen! Als kind al trachtte ik blaadjes mee aan tafel te smokkelen. Dit werd niet op prijs gesteld. Ik legde het blaadje dan op een stoel naast me en wierp er tersluikse blikken naar, maar ook dit doorzag men spoedig. Het blad werd in een verre hoek van de kamer gedeponeerd. Ik bleef zitten met het gevoel of ik beroofd was van een essentieel orgaan. Tijdens het ontbijt of lunch bood dan het etiket van jam- of pindakaaspot nog enige troost, maar bij het avondmaal was ik reddeloos verloren, tenzij er een enkele keer op een hoogtijdag een fles wijn op tafel verscheen. Ik beheerste de Franse taal dan nog wel niet, maar er stonden in elk geval woorden op het etiket.
Zo af en toe logeer ik bij vrienden met wie ik het erg heb getroffen. Zij zijn ook fervente eetlezers. Reeds aan het ontbijt is het tot grote tevredenheid stemmende geritsel van ochtendbladen te horen. Een scherp gesteld hoofdartikel te lezen dat de regering de waarheid zegt, terwijl je een geroosterde boterham met bosbessenjam eet: kan een dag beter beginnen? Ook het gekookte eitje gecombineerd met een verbitterde toneelrecensie is niet te versmaden.
De lunch, die doorgaans enigszins gehaast wordt gebruikt, leent zich bij uitstek voor het doorbladeren van tijdschriften. Je leest het begin van een kort verhaal, de sappige passages van een essay, de laatste kolom van een coverstory.
De avondmaaltijd biedt ruimschoots kans om het boek de eer te gunnen die het verdient. Avondmaaltijden moeten uit veel gangen bestaan en lang duren.
De echte lekkerbek, immer op zoek naar verfijningen, geniet van een goed recept bij de maaltijd. Het lezen van een recept van Hugh Jans of Berthe Meijer, terwijl men een kom stevige Hollandse erwtensoep leeglepelt, behoort welhaast tot de toppen van genot.
De Groene Amsterdammer is zeer wel te combineren met de Italiaan of de Griek. In broodjeszaken lees ik De Telegraaf of het Algemeen Dagblad, want die liggen daar altijd.
Niet lang geleden begon ik op een middag, knabbelend aan een kaakje, de gedichten van W.B. Yeats te herlezen. Maar het duurde niet lang of ik sloeg het boek dicht, belde een restaurant op en reserveerde een tafel. Want het was duidelijk: hier hoorden oesters bij!'

NogSchoons van eigen plank

Nog
Josse De Pauw
Uitgeverij Houtekiet, 2004

'Toen zag ik plots en voor het eerst die sterretjes op het plafond. Gouden sterretjes. Op een diep donkerblauw plafond. Veel kleine en hier en daar ook een wat grotere. En een maantje. Nooit gezien. Bijna twee jaar loop ik hier nu al rond in dit pand. Nog nooit was dat sterrenhemeltje me opgevallen. Dat gaat zo: je loopt wat vroeger de zaal in, zodat je verzekerd bent van een goeie plaats. Ik zit niet graag te dicht bij het filmscherm. Ik zit er ook niet graag te ver af. Je zoekt de stoel die daar voor jou is ingeplant en je hebt een boekje mee. Niet te dik. Niet iets waarvoor je al je verstandelijke vermogens moet aanspreken. Iets vriendelijks. Iets wat je toelaat af en toe op te kijken naar de binnendruppelende toeschouwers, van wie je er een aantal begint te kennen. De vaste festivalgangers. Want als jurylid moet je alle competitiefilms zien, wat maakt dat je toch twee, drie keer per dag in die zaal zit. En zij ook. De meneer met dikke trui en zware leren jas, die hij nooit uittrekt. Het koppel dat voor elke voorstelling wat zit te ruziën. De twee magere dikke vriendinnen. Het kleine mevrouwtje met de zilveren pauw met ingelegde steentjes op het revers van haar wollen vest. De statige, lange heer met steeds een lege stoel achter hem... Zo zit je daar dus. Je leest wat in je boekje, je kijkt wat naar de mensjes, je denkt nog wat na over het filmpje dat je voordien hebt gezien. Een gelukkige mens, quoi! Alsof je lijf de gedachte kracht wil bijzetten, rekt het zich lang en breed uit. De voeten reiken, met gestrekte wreef, ver onder de stoelenrij voor je. De armen strekken zich over de nog niet bezette stoelen naast je. Het hoofd, ogen dicht, gooit zich achterwaarts, over de neksteun... en dan gebeurt het. Ik open, zacht kreunend van genot, mijn ogen en daar is het sterrenhemeltje. Cadeautje!'

Mevrouw Verona daalt de heuvel afSchoons van eigen plank

Mevrouw Verona daalt de heuvel af
Dimitri Verhulst
Uitgeverij Contact, 2006

'Ze hield ervan op een toon te praten zoals ze destijds met hem praatte, een specifeke toon die ze was gaan ontwikkelen tijdens hun samenzijn, een toon die ze tegen niemand anders dan hem ooit had aangeslagen, en die ze was gaan missen in haar stem. Met hem was ze eigenschappen van haarzelf gaan missen, door deze even weer op te rakelen leek hij aanraakbaar.

Wat men kan vinden in een omstrengeling zocht ze op door zijn kleren aan te trekken. Vooral zijn slobberpulls met de grote, gebreide kragen die hij was gaan dragen sinds hij zich begonnen was te schamen om het litteken dat de verwijdering van een vuil geboortevlekje in zijn nek had achtergelaten. Uiteraard had ze gevonden dat ze hem tot in het absolute liet sterven toen ze die pullovers voor het eerst weer in de wasmachine deed, iets wat ze zo lang mogelijk had uitgesteld, maar uiteindelijk mocht ze tot haar vreugde vaststellen dat zijn geur de aanvallen van de wasproducten overleefde.

Van alle dingen die nog mogelijk waren deed ze dit het liefst: in de zetel, haar neus verstopt achter zijn opstaande kraag, een boek lezen. Na vijf bladzijden vroeg ze zich dan steevast af wat ze zopas gelezen had maar dacht er niet aan terug te bladeren en de draad van het verhaal weer op te nemen. Het was niet zozeer het lezen dat haar veel kon schelen, het was de handeling van het lezen, het feit dat ze daar zat in zijn kleren, als zat ze daar in hem, en dat weer een dag verleden was en zij met hem genoot van de weinige tijd die een mens mag doorbrengen in opperste onnuttigheid.'

Misschien wisten zij allesSchoons van eigen plank

Misschien wisten zij alles
Toon Tellegen
Querido, 2003

'IK HEB EEN KEER MIJN REUK GEBROKEN,' ZEI DE KREKEL.
'Je reuk? Hoe kan je die nou breken?' vroeg de eekhoorn.
'Alles kan breken,' zei de krekel. 'De grond, de golven, de stilte, je voet, je stem. Dus ook je reuk. Het gebeurde toen ik eens héél hard aan een roos stond te ruiken.'
'Deed het pijn?' vroeg de eekhoorn.
'Verschrikkelijk,' zei de krekel. 'Maar het is eigenlijk geen pijn, het is stank. Je voelt een verschrikkelijke stank, van bedorven grond, van rotte wortels, oud vet. Huh.'
'Wat ontzettend,' zei de eekhoorn. 'En toen?'
'Ik ben naar de boktor gegaan, en die heeft mijn reuk gespalkt.'
'Wat zeg je nou??'
'Die heeft hem gespalkt. Met de geur van alsemsap. Twee maanden lang rook ik alleen maar alsem. Ik mocht níéts anders ruiken.'
'Tsjonge, tsjonge,' zei de eekhoorn.
'Toen was ik weer beter,' zei de krekel.
'En dat alles door zo'n roos...'
'Ja, maar ik had ook wel héél hard geroken.'
De eekhoorn zocht in zijn herinnering naar iets bijzonders dat hij had beleefd, maar hij kon niets vinden.
'Ik heb nog nooit iets beleefd,' zei hij zacht.
'O ja?' zei de krekel. 'Wat ongelofelijk!' En hij keek de eekhoorn met grote, nieuwsgierige ogen aan.'

Encyclopedia of an Ordinary LifeSchoons van eigen plank

Encyclopedia of an Ordinary Life
Amy Krouse Rosenthal
Three Rivers Press, 2005

'RAINY DAY
A rainy day comes as a relief. Rain is your pass to stay inside, to retreat. It’s cozy and safe, hanging out on this side of the gray. But then the sun comes out in the afternoon, and there’s disappointment, even fear, because the world will now resume, and it expects your participation. People will get dressed and leave their houses and go places and do things. Stepping out in to the big, whirling, jarringly sunny world—a world that just a few minutes ago was so confined and still and soft and understated, and refreshingly gloomy—seems overwhelming.

SNOWFLAKE
If I say snowflakes on your eyelashes, you can feel it, can’t you? You are there, on the snowy day.

WHAT MY FRIENDS WERE CONFUSED BY AS CHILDREN:
Whenever I saw those tiny planes that leave streaks of white in the sky, I thought that it was someone’s job to do that. And that’s what I wanted to do when I grew up; I thought I would revolutionize the field by drawing more creative things in the sky than just straight lines.'

The History of LoveSchoons van eigen plank

The History of Love: A Novel
Nicole Krauss
W.W. Norton & Company, 2005

'"The Birth of Feeling." Feelings are not as old as time, it began.

Feelings are not as old as time. Just as there was a first instant when someone rubbed two sticks together to make a spark, there was a first time joy was felt, and a first time for sadness. For a while, new feelings were being invented all the time. Desire was born early, as was regret. When stubbornness was felt for the first time, it started a chain reaction, creating the feeling of resentment on the one hand, and alienation and loneliness on the other. It might have been a certain counterclockwise movement of the hips that marked the birth of ecstasy; a bolt of lightning that caused the first feeling of awe. Or maybe it was the body of a girl named Alma. Contrary to logic, the feeling of surprise wasn't born immediately. It only came after people had enough time to get used to things as they were. And when enough time had passed, and someone felt the first feeling of surprise, someone, somewhere else, felt the first pang of nostalgia.

It's also true that sometimes people felt things and, because there was no word for them, they went unmentioned. The oldest emotion in the world may be that of being moved; but to describe it - just to name it - must have been like trying to catch something invisible.
(Then again, the oldest feeling in the world might simply have been confusion.)

Having begun to feel, people's desire to feel grew. They wanted to feel more, feel deeper, despite how much it sometimes hurt. People became addicted to feeling. They struggled to uncover new emotions. It's possible that this is how art was born. New kinds of joy were forged, along with new kinds of sadness: The eternal disappointment of life as it is; the relief of unexpected reprieve; the fear of dying.

Even now, all possible feelings do not yet exist. There are still those that lie beyond our capacity and our imagination. From time to time, when a piece of music no one has ever written, or a painting no one has ever painted, or something else impossible to predict, fathom, or yet describe takes place, a new feeling enters the world. And then, for the millionth time in the history of feeling, the heart surges, and absorbs the impact.'